Doktor bey, annem 59 yaşında iken kalın barsak kanserine yakalandı, bende endişeliyim bende de çıkar diye, ne yapmalıyım?

(26 Temmuz 2010)

Kalın bağırsak kanseri en sık 50 yaşın üzerindeki kişilerde görülür ve kadın ile erkek farkı gözetmez. Bu durum bazı hücrelerin uygun olmayan şekilde (anarşik) çoğalması ile gelişirler. Bu tümörler iyi huylu (sıklıkla polip) ve kötü huylu (kanser) şeklinde olabilirler. Kalın bağırsak kanserlerinin gelişmesi çoğu kez yıllar alır ve çoğunlukla bağırsak içindeki polip adı verilen iyi huylu urlardan veya ülseratif kolit gibi bazı iltihabi kalın bağırsak hastalıklarından ötürü gelişirler. Bu tümörler yayılma yada sıçramalarını yakınlarındaki lenf damarları karaciğer, kemiklere veya prostat, mesane veya rahim gibi komşu organlara yapabilirler. Bağırsak kanseri için risk grubundaki kişiler: 50 yaşın üstündeki kişiler (hastaların % 90’ı), ailede kalın bağırsak kanseri olanlar, ailevi polipozis hastalığı olanlar, yüksek yağ ve kalorili (özellikle hayvansal yağlar) ve düşük lifli diyetle beslenen kişiler, kalın bağırsak polipleri olanlar, yumurtalık, rahim veya meme kanseri öyküsü olan kadınlar, ülseratif kolit ve Crohn hastalığı gibi iltihabi bağırsak hastalığı varlığı, aşırı kilolu olmak, egzersiz yapmamak, şeker hastalığı, sigara ve aşırı alkol kullanmak ve uzun süreli olarak gece vardiyasında çalışmaktır. Kalın bağırsak kanserinin yaklaşık % 70’i kalın bağırsağın ilk 1.5 metrelik bölümünde yer alırken, % 30’u ise rektum denilen makata yakın olan son bölümünde yer alır. Bağırsak alışkanlıklarında değişiklik, bir haftadan uzun süren kabızlık, ishal ya da dışkı çapının incelmesi, bağırsağın tam olarak boşalamama hissi, karın ağrıları, dışkıda kan görülmesi, nedeni açıklanamayan demir eksikliğine bağlı kansızlık ve yorgunluk hissi, nedeni olmayan kilo kaybı kalın bağırsak kanseri için görülebilen belirtilerdir. ABD’de yapılan birçok araştırmada kalın bağırsak kanseri tanısı konulan hastaların % 80’inde ailevi bir bağ bulunmadığı ve buna karşın % 20’sinde ise ailevi bir bağ olduğu belirlenmiştir. Çocuklarda genellikle kalın bağırsak kanseri açısından risk, anne veya babalarında kalın bağırsak kanserinin belirlendiği yaştan 10 sene önce başlar. Annenizde 59 yaşında kalın bağırsak kanseri belirlendiğine göre sizde bu risk pratik olarak 49 yaşınızda başlar. Bu konu için bir Gastroenteoroloji veya Genel Cerrahi Uzmanı’na aşvurarak tetkik yaptırabilirsiniz.