Hemoroid Tanısı

Hemoroid veya basur hastalığında makat bölgesinde; kanama, ağrı, şişlik, kaşıntı (pruritus ani), nemlenme, sümüksü akıntı (mukus) gibi yakınmalar görülür. Hemoroid veya basur memeleri büyüyebilir, iltihaplanabilir, pıhtılaşabilir (tromboze hemoroid) veya makattan dışarıya fıtıklaşabilir (prolabe hemoroid) ve bu hastaya çok şiddetli ağrı ağrı verir. Makat kanalının içinde yer alan hemoroidler iç hemoroid, makattan sarkan ve kolayca görülenlere ise dış hemoroid adı verilir. Makat kanalında dişli çizgi adı verilen makata yakın bölümdeki hemoroidler ve dış hemoroidler, deride hassas ve bol miktarda sinir olması nedeniyle ağrılı iken, dişli çizginin üzerindeki iç hemoroidler ise pek ağrılı değildir. Hemoroidler makat bölgesindeki, saat 3 (sol lateral), 7 (sağ posterior) ve 11 (sağ anterior) hizalarında yer alan makat yastıkçıklarının (anal cushions) büyümesi olarak adlandırılabilir. İç hemoroidler sadece dışarıya sarktıklarında (prolapsus) veya boğulduklarında (inkarserasyon veya strangülasyon) makat kasının kasılmasınedeniyle (anal sfinkter spazmı) şiddetli ağrı yaparlar. Bu durumda sıklıkla hemoroidler pıhtılaşır (tromboze hemoroid) ve tüm bu acil durumlara ise akut hemoroid krizi adı verilir ve belirtiler yaklaşık olarak 7-14 günde iyileşir. Bu aşamadaki bir hemoroid veya basur % 50 oranında tekrarlar.

Hemoroid Evreleri

I. Evre hemoroid: kanamaya yol açan ve dışarı çıkmayan iç hemoroidler
II. Evre hemoroid: dışarı çıkan ancak kendiliğinden içeri giren hemoroidler
III. Evre hemoroid: dışarı çıkan ancak kişinin elle içeri itebildiği hemoroidler
IV. Evre hemoroid: dışarı çıkan ancak kişinin elle içeri itemediği hemoroidler

Makat yakınmaları ile başvuran hastaların ortalama % 70’inde hemoroid sorunu olduğu belirlenmektedir. Grucela ve ark, 198 hekim üzerinde yaptıkları çalışmada, hemoroid veya basura benzer yedi hastalık belirlemişlerdir, bunlar:

1. makat apsesi,

2. makat fistülü,

3. makat çatlağı,

4. dışarı sarkan iç hemoroid (prolabe iç hemoroid),

5. pıhtılaşmış dış hemoroid,

6. makat siğili ve

7. makat sarkmasıdır.

Makat bölgesinin bu yedi sorununu, cerrahi dışındaki uzmanlık dallarından olan hekimlerin % 50, Genel Cerrahi uzmanlarının % 70 ve ortalama olarak % 53 oranında doğru olarak tanı koyabildiklerini gözlemlemişlerdir. 2010 yılında ‘Diseases of Colon & rectum’ adlı prestijli bir tıp dergisinde yayınlanan bu çalışma, makat bölgesi hastalıklarında özellikle bağırsak ve makat hastalıkları (kolorektal cerrahi, proktoloji, koloproktoloji) ile yoğun olarak uğraşan cerrahların veya proktoloji uzmanı, kolorektal cerrah yada koloproktologların yaklaşımının diğer hekimlere ve Genel Cerrahi Uzmanlarına oranla belirgin farklılık gösterdiğini vurgulaması açısından önemlidir. Öte yandan, hastalarımızın gerek muayene başvurularında ve gerekse yönelttikleri sorularda tüm makat bölgesi şişliklerini hemoroid olarak yorumlamalarını, olağan karşılamak gerekir.

Prof. Dr. Korhan TAVİLOĞLU
Proktoloji Uzmanı

Kaynaklar

1. Lee MJ, Morgan J, Watson AJM, et al. A validated severity score for haemorrhoids as an essential prerequisite for future haemorrhoid trials. Tech Coloproctol 2019 Feb 6. doi: 10.1007/s10151-019-01936-9.
2. Jain M, Baijal R, Srinivas M, et al. Fecal evacuation disorders in anal fissure, hemorrhoids, and solitary rectal ulcer syndrome. Indian J Gastroenterol 2019 Feb 1. doi: 10.1007/s12664-018-0927-9.
3. Guttenplan M. The evaluation and office management of hemorrhoids for the Gastroenterologist. Curr Gastroenterol Rep 2017; 19 (7): 30. doi: 10.1007/s11894-017-0574-9.
4. Agarwal N, Singh K, Sheikh P, et al. Executive Summary – The Association of Colon & Rectal Surgeons of India (ACRSI) Practice Guidelines for the Management of Haemorrhoids-2016. Indian J Surg 2017; 79 (1): 58-61.
5. Chang J, Mclemore E, Tejirian T. Anal health care basics. Perm J 2016; 20 (4): 74-80.
6. Lohsiriwat V. Anorectal emergencies. World J Gastroenterol 2016; 22 (26): 5867-5878.
7. Hollingshead JR, Phillips RK. Haemorrhoids: modern diagnosis and treatment. Postgrad Med J 2016; 92 (1083): 4-8.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.