Hemoroid Veya Basur Tedavisinde Merhemler

Makat yakınmaları için kullanılan krem ve merhemler çok değişik maddeler içerebilmektedir, bu nedenle kesinlikle doktor önerisi olmadan rastgele kullanılmamalıdır. Bu tür merhemler sıklıkla Aile Hekimleri, Genel Cerrahi, Gastroenteroloji ve Cildiye (Deri Hastalıkları) Uzmanları tarafından önerilir. Makat bölgesi veya bağırsak hastalıklarının tedavisine yoğunlaşan Genel Cerrahi Uzmanlarına ise proktoloji uzmanı, kolorektal cerrah ve proktolog gibi adlar verilir. Muayene olmadan, eczaneden veya internetten rastgele bir merhem alarak kullanmaya başlayan çok sayıda hastanın tedavisi gecikmeye uğramaktadır.

Bölgesel Ağrıyı Kesen Kremler

Lidocaine, benzocaine, tetracaine, diperodon, dibucaine veya pramoksin türü lokal anestezik kremler makat ağrısı ve makat yanması için yararlıdır. Bu tür kremlerin makatın dışındaki deriye uygulanması uygun olur, makat içine uygulandıkları takdirde, bağırsak yolu ile hızla emilerek; bulantı, kusma ve zehirli (toksik) etkiler yaratabilirler.

Mikrop önleyici kremler

Fenol, mentol, borik asit ve oksikinolin türü mikrop önleyici (antiseptik) kremler makat bölgesi sorunlarında gerek bakteri ve gerekse de mantarların azaltmaya yararlar.

Ödem Giderici Kremler

Çinko oksit, Hamamelis virginiana (witch hazel), bizmut subgallat, tannik asit ve Peru balzamı bu anlamda yaygın olarak kullanılan kremlerdir. Bunlar makat bölgesindeki ödemi veya şişliği alarak ve dokuları sıkılaştırarak etki ederler. Bu tür kremler özellikle pıhtılaşmış (tromboze) hemoroid veya basur olgularında damarları büzme etkileri ile gayet etkilidirler.

Koruyucu Kremler

Bu grupta tercih edilen maddeler; çinko oksit, sukralfat, alüminyum hidroksit jel, kalamin, kakao yağı, balık yağı, gliserin, kaolin, lanolin, mineral yağı, vazelin ve nişastadır.

Damar Büzme Etkisi Olan Kremler

Efedrin, fenilepinefrin gibi maddeler içeren kremlerin damarlarda büzüşme yaparak kanamayı durdururlar, ancak bu durumun hemoroid kanamaları için de geçerli olduğu bilimsel olarak henüz kanıtlanmamıştır. Bu tür maddeler, baş dönmesi, bulantı, kusma, terleme, çarpıntı, yüksek tansiyon, göğüs ağrısı, ritim bozukluğu, işeme bozukluğu, kas güçsüzlüğü ve uykusuzluk gibi yan etkilere yol açabilmektedir. Kalp hastalığı, şeker hastalığı (diyabet), göz tansiyonu (glokom), yüksek tansiyon (hipertansiyon) ve hipertiroidi sorunları olan kişilerin bu tür ilaçları doktor onayı ile kullanması uygun olur.

Yara iyileşmesini hızlandıran kremler

Balık yağı, Peru balzamı, Centella asiatica, A ve D vitamini bu amaçla kullanılan maddelerdir.

Kortizon içeren ilaçlar
Tüm dünyada kortizon içeren kremler, makat bölgesi yakınmalarında ve özellikle de makatta kaşıntı yakınmalarında yaygın olarak kullanılmaktadır. Buna karşın, bilimsel olarak kortizon içerikli kremlerin hemoroid veya makat çatlağının iyileşmesine katkıda bulunduğu veya makat ağrısını ortadan kaldırdığına ait bilimsel bir kanıt yoktur. Bu tür ilaçlar; merhem, fitil, lavman veya köpük olarak bulunabilmektedir. Üç haftadan uzun süre ile kullanılmamadırlar.

Yan etkileri: Bu tür ilaçlar bırakıldığında yakınmalar kısa sürede tekrar başlayabildiğinden, sıklıkla uzun süreli kullanımları gerekmektedir. Bu tür ilaçların aylar veya yıllar boyunca kullanılması sonucunda, makat kaslarında büzüşme (atrofi), güçsüzlük ve telanjiektazi adı verilen bazı damar bozuklukları gelişebilir. Kortizonlu kremler aşırı miktarlarda kullanılmadıkça, emilerek vücutta genel bir yan etki yapmaları beklenmez. Hamile kadınlarda uzun süreli kullanılmamaları gerekir.

5-Amino-salisilik asit içeren lavman veya fitiller

5-ASA grubundaki lavman veya fitil şeklindeki ilaçlar ‘’proktit’’ veya ‘‘rektit’’ adı verilen rektum’un (kalın bağırsağın son kısmı) iltihaplarında tercih edilirler.

Nitrogliserin içeren kremler

Özellikle, makat çatlağı, anismus (dışkılama sırasında makat kaslarının gevşememesi) ve hemoroid gibi sorunların varlığında nitrogliserin kremlerin iç makat kasını (internal anal sfinkter) gevşetme konusunda çok yararlı olmaktadır. Nitrogliserin kremlerin, kana karışarak tansiyon düşüklüğüne neden oldukları ve bunun sonucu olarak da, baş ağrısı, baş dönmesi, fenalık hissi gibi yan etkiler oluşturdukları bilinmektedir, bu nedenle migren, kronik baş ağrısı, düşük tansiyon ve vertigo hastalarında bu ilacın kullanımının sorun yaratabileceğini bilmekte yarar vardır.Üç haftadan uzun süre ile kullanılmamadırlar.

Prof. Dr. Korhan TAVİLOĞLU
Proktoloji Uzmanı

Kaynaklar

1. Shirah BH, Shirah HA, Fallata AH, et al. Hemorrhoids during pregnancy: Sitz bath vs. ano-rectal cream: A comparative prospective study of two conservative treatment protocols. Women Birth 2018; 31 (4): e272-e277.
2. Lorenc Z, Gökçe Ö. Tribenoside and lidocaine in the local treatment of hemorrhoids: an overview of clinical evidence. Eur Rev Med Pharmacol Sci 2016; 20 (12): 2742-2751.
3. Liu JW, Lin CC, Kiu KT, et al. Effect of glyceryl trinitrate ointment on pain control after hemorrhoidectomy: A meta-analysis of randomized controlled trials. World J Surg 2016; 40 (1): 215-224.
4. Friciu M, Chefson A, Leclair G. Stability of hydrocortisone, nifedipine, and nitroglycerine compounded preparations for the treatment of anorectal conditions. Can J Hosp Pharm 2016; 69 (4): 329-333.
5. Ala S, Enayatifard R, Alvandipour M, et al. Comparison of captopril (0.5%) cream with diltiazem (2%) cream for chronic anal fissure: a prospective randomized double-blind two-centre clinical trial. Colorectal Dis 2016; 18 (5): 510-516.
6. Digennaro R, Pecorella G, La Manna S, et al. Prospective multicenter observational trial on the safety and efficacy of LEVORAG® Emulgel in the treatment of acute and chronic anal fissure. Tech Coloproctol 2015; 19 (5): 287-292.
7. Klein E, Shapiro R, Ben-Dahan J, et al. A prospective, randomized, three arm, open label study comparing the safety and efficacy of PP110, a novel treatment for hemorrhoids to preparation-H® maximum strength cream in the treatment of grade 2-3 hemorrhoids. Mol Cell Ther 2015 Jul 3;3:6. doi: 10.1186/s40591-015-0043-5.
8. Khan KI, Waqas A, Akmal M, et al. Efficacy of combination of 0.2% GTN and lignocaine ointments in wound healing and pain relief after Milligan Morgan hemorrhoidectomy–a comparison with lignocaine and 0.2% GTN ointments separately. Int J Surg 2014; 12 (4): 329-333.
9. Rahmani N, Khademloo M, Vosoughi K, et al. Effects of Aloe vera cream on chronic anal fissure pain, wound healing and hemorrhaging upon defection: a prospective double blind clinical trial. Eur Rev Med Pharmacol Sci 2014; 18 (7): 1078-1084.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.