Sayın doktorum, babamız 71 yaşında ve rektum kanseri bulundu. Tahmin edebileceğiniz gibi moralimiz çöktü, nasıl tedavi edilir bu hastalık?

(26 Temmuz 2010)

Kalın bağırsağın makata (anüs) açılan bölümüne rektum adı verilir ve bu bölümden kaynaklanan kanserler rektum kanseri adını alır. Rektum denilen kalın bağırsağın son bölümü sakrum adı verilen kuyruk sokumu kemiğinin önünde yer alır. Rektum’un üst (makat girişinden itibaren 10-12. cm’ler arası), orta (makat girişinden itibaren 8-10. cm’ler arası) ve alt (makat girişinden itibaren 4-7. cm’ler arası) olmak üzere üç ayrı bölümü vardır. Kalın bağırsak ve rektum kanseri ABD’de kanserden ölümleri arasında üçüncü sırada yer alır. Rektum kanseri, kalın bağırsak kanserlerinin % 20’sinin oluşturur ve % 10’unun ise rekto-sigmoid bölgede yerleştiği bilinmektedir. Böylelikle, rektum kanserleri, kalın bağırsak kanserlerinin 1/3’ünü oluşturur.  Bazı çalışmalarda, yaşam boyu rektum kanseri gelişme riski % 6 olarak belirlenmiştir. Rektum kanseri, erkeklerde kadınlara oranla 1.4 kat daha sıktır, 35 yaşından sonra sıklığı artar, 50 yaş sonrasında daha da artar ve 70 yaştan sonra ise en sık görülür. Rektum kanseri patolojik sınıflamaya göre: % 98 adenokarsinom, % 1.3 lenfoma, % 0.3 sarkom ve   % 0.4 karsinoid tümör şeklinde görülür. Makata yakın olan rektum tümörleri ise skuamöz hücreli karsinom türünde olur. Kalın bağırsak hücreleri her 6 günde bir yenilenir. Kalın bağırsakta yerleşen adenom adlı iyi huylu urların % 10’u adenokarsinom şekline dönüşür.  Adenomatöz polipozis koli (APK) geni ile veya kalıtımsal nonpolipozis kolorektal kanser ile rektum kanseri oluşabilir. K-ras onkogeni ve p53 mutasyonu sonucunda rektum kanseri gelişebilir. Rektum kanserinin büyük bir bölümünde belirti görülmez. Makattan kan gelmesi: Rektum kanseri hastalarının      % 60’ında bulunur. Bunun dışında hastaların % 25’ın dışkıda gizli kan belirlenir. Dışkı ile birlikte mukus (sümüksü akıntı) olabilir. Dışkılama alışkanlıklarda değişiklik: Hastaların % 40’ında dışkılama alışkanlıklarda değişiklik ve bazılarında ise dışkı çapında incelme mevcuttur. Villöz tip rektum tümörlerinde ishal ve potasyum düşüklüğü gözlenir. Karın ağrısı: Rektum kanseri hastalarının % 20’sinde görülür. Kısmi  kalın bağırsak tıkanıklığı durumunda aralıklarla kıvrandırıcı tipte veya açıklanamayan karın ağrısı izlenir. İdrar ile ilgili sorunlar: Rektum kanseri hastalarında idrar sorunlarının gözlenmesi sıklıkla tümörün mesane veya prostata yayılması sonucunda görülür. Demir eksikliği, iştahsızlık: vakaların % 10’unda görülür. Kalın bağırsak tıkanıklığı: vakaların % 10’unda görülür. Kalça kemiğinde ağrı: vakaların % 5’inde ve sinirlerin tümör tarafından tutulduğu durumlarda görülür. Rektum kanseri araştırılırken makattan parmakla muayene yapılır, bu muayenede parmakla ancak 8 cm kadar mesafeye kadar incelenebilir. Detaylı bir karın muayenesinde ise lenf bezlerinde veya karaciğerde büyüme yada kitle varlığı araştırılır.