Hemoroid veya basur sorun yarattığında tedavi edilmelidir, bu nedenle tedaviye gerek kalmadan hemoroid’den korunmanın yöntemlerini bilmek yarar sağlar.
Risk faktörleri
- Uzun süreli oturmayı gerektiren meslekler: sekreterlik, mimarlık, mühendislik, bankacılık, vb.
- Bazı sporlar: vücut geliştirme, bisiklete binme, motosiklete binme, ata binme
- İleri yaş
- Aşırı şişmanlık (obezite)
- Kronik kabızlık
- Kronik İshal
- Dışkılama güçlüğü
- Gebelik
- Lohusalık
- Ailevi
- Aşırı ıkınma
- Fazla dışkı yumuşatıcı (laksatif) ilaç veya lavman kullanımı
- Tuvalette uzun süre oturma alışkanlığı, tuvalette kitap okuma, akıllı telefon, tablet kullanma veya sosyal medya alışkanlığı
2017 yılına ait öneriler (Garg & Singh)
TONE olarak kısaltılmıştır ve her bir harf bir önlemi simgelemektedir.
- T: (Three minutes at defecation): dışkılama süresi 3 dakika olmalı. Dışkılama sırasında tuvalette uzun süreli tablet veya akıllı telefon kullanımı, gazete, kitap okuma, sosyal medya kullanımı, sudoku yada bulmaca çözme gibi alışkanlıklardan vazgeçilmelidir.
- O: once-a-day defecation frequency: günde bir kez dışkılama
- N: no straining during passing motions: dışkılamada aşırı ıkınmadan kaçınılacak
- E: enough fiber: yeterli lif alımı (5-6 çay kaşığı Psyllium veya karnıyarık otu 600 ml su ile) önerilmektedir. Batı tarzı diyette günlük 8-15 gram lif alınırken, sağlıklı olarak kabul edilen yüksek lifli diyette günde 25 gramın üzerinde lif alınması gerekir.
Ek önlemler
- Sıvı alımı: Günde toplam en az 2 Lt sıvı almak, % 75’i sudan oluşan dışkının yumuşamasında çok yararlıdır.
- Ağırlık: Zorunlu durumlar dışında, ağır yükleri kaldırmaktan kaçınmakta yarar vardır.
- Spor: Düzenli olarak yürüyüş, koşu ve yüzme şeklinde sporları yapmak bağırsak çalışmasına çok olumlu katkı sağlar. Spor amaçlı halter kaldırma, ata, bisiklete veya motosiklete binmek, hemoroid oluşumunu kolaylaştırmaktadır.
- Taharetlenme işlemi sırasında makat bölgesine tuvalet kağıdını çok sert bir şekilde sürtmekten kaçınılmalıdır, mümkünse sadece su ile taharetlenmelidir.
- Dışkı yumuşatıcı veya gevşetici (laksatif) ilaçların hemoroide pek olumlu etkileri yoktur ve bağımlılık yaratırlar.
- Oturma banyosu: Ilık suda (24-37o C) oturma banyosunun makat kasının spazmını gevşetmede ciddi yararı vardır, günümüzde klozet içine oturan plastik oturma küvetleri ile bu banyolar çok rahat olarak yapılabilmektedir.
- Buz kompresi: Pıhtılaşmış hemoroid (tromboze hemoroid) durumunda buz uygulamasının yararı vardır.
Bu tür klasik önlemlerin 7 gün boyunca uygulanmasına rağmen düzelme olmaması durumunda, bir Genel Cerrahi Uzmanı’na başvurmak yararlı olur. Yalnız ‘’bağırsak ve makat hastalıkları tedavisi’’ alanında hizmet veren hekimlere ise kolorektal cerrah veya proktolog adı verilir.
Prof. Dr. Korhan TAVİLOĞLU
Proktoloji Uzmanı
Kaynaklar
- Jain M, Baijal R, Srinivas M, et al. Fecal evacuation disorders in anal fissure, hemorrhoids, and solitary rectal ulcer syndrome. Indian J Gastroenterol 2019 Feb 1. doi: 10.1007/s12664-018-0927-9.
- Garg P, Singh P. Adequate dietary fiber supplement and TONE can help avoid surgery in most patients with advanced hemorrhoids. Minerva Gastroenterol Dietol 2017; 63 (2): 92-96.
- Garg P. Why should a good proportion of hemorrhoids not be operated on? – Let’s TONE up. Dis Colon Rectum 2016; 59 (6): 583-585.
- Hollingshead JR, Phillips RK. Haemorrhoids: modern diagnosis and treatment. Postgrad Med J 2016; 92 (1083): 4-8.
- Peery AF, Sandler RS, Galanko JA, et al. Risk factors for hemorrhoids on screening colonoscopy. PLoS One 2015; 10 (9):e0139100. doi: 10.1371/journal.pone.0139100. eCollection 2015.
- Hardy A, Cohen CR. The acute management of haemorrhoids. Ann R Coll Surg Engl 2014; 96 (7): 508-511.
- Ross NP, Hildebrand DR, Tiernan JP, et al. Haemorrhoids: 21st-century management. Colorectal Dis 2012; 14 (8): 917-919.
- Hibberts F, Schizas A. Assessment and treatment of patients with haemorrhoids. Nurs Stand 2010; 24 (18): 51-56.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
2012 yılından beri, yalnız proktoloji veya ‘’kabızlık, dışkılama zorluğu, makat hastalıklarının tüm ameliyatsız ve ameliyatlı tedavileri’’ konularında, İstanbul’da kendi merkezinde hizmet veren ekibimizden yardım almak istemeniz durumunda,
(0530) 326 06 96 veya (0212) 219 84 84 no’lu telefonları arayabilirsiniz.
(0530) 326 06 96 veya (0212) 219 84 84 no’lu telefonları arayabilirsiniz.