Gebelikte bebeğin leğen kemiği içinde büyümesine bağlı olarak, karın içi ana toplar damara (vena kava) olan basının sonucunda basur veya hemoroid sorununa sık olarak rastlanır. Hamilelikte, damarlarda dolaşan kan hacmi yaklaşık % 30-40 oranında artmaktadır. Gebelikte Projesteron hormonunun seviyesinin artışı damar cidarlarını gevşetir, direncini azaltır ve hemoroid için uygun zemin hazırlar.
Gebelikte Hemoroid Olgularının Dağılımı
- Gebeliğin ilk üç ayı: % 1.5
- Gebeliğin ikinci üç ayı: % 0.5
- Gebeliğin son üç ayı: % 60
- Lohusalığın ilk haftası: % 35
- Lohusalığın birinci ayından sonra: % 3
Risk Faktörleri
- Kabızlık
- Liften fakir beslenme
- Uzun süreli oturma
- Şişmanlık
- Çok sayıda doğum yapmak
- Bebeğin 3.800 gramdan ağır olması
- Bebeğin tahliyesi sırasında 20 dakikadan fazla ıkınmak
- Normal doğumu kolaylaştırmak için kesi (epizyotomi) yapılması
- Uzamış gebelik
- Makat bölgesi ameliyatları
- Leğen kemiği (pelvis) kaslarının zayıflaması
- Ailevi eğilim
Korunma
Bol lifli diyet, günde ortalama 10 bardak su tüketimi, düzenli yürüyüş ve Kegel egzersizleri (makat kasları, idrar torbası ve kadınlık organını kasma ve gevşetmeyi hedefleyen egzersizler) ile makat bölgesi kanlanması artar ve hemoroid oluşumu büyük ölçüde önlenebilir. Uzun süreli oturmadan kaçınmak fayda sağlar.
Belirtiler
- Makatta şişlik
- Makatta kaşıntı ve yanma
- Makat ağrısı
- Makattan akıntı
- Makattan kanama
- Dışkılama zorluğu
- Halsizlik ve kansızlık ile belirti verir.
Bebeklerin temizliği için kullanılan ıslak mendiller ile makat bölgesini temizlemek, tuvalet kağıdı ile temizlemeye oranla sıklıkla daha etkili olur. İç hemoroidler, makatın iç kısmı sinirlerden fakir olması nedeniyle ağrısız, dış hemoroidler ise makatın dış kısmının sinirlerden zengin olması nedeniyle çok ağrılıdır. İç hemoroidlerin dışarıya doğru fıtıklaşması (prolabe hemoroid veya hemoroid prolapsusu) yada pıhtılaşmış (tromboze) hemoroid durumları çok ağrılıdır. Dönüşümlü olarak uygulanan buz uygulaması ve ılık su içine oturma banyolarından hastalar büyük yarar görür. Oturma banyosunu bazı hastalar küvet içinde, bazıları leğen içinde yapmaktan hoşlanırlar, ancak günümüzde klozet içine oturan plastik oturma küvetleri kullanılabilir. Oturma banyosunun ılık su ile yapılması yararlı olur. Lohusalarda kabızlık ve zor doğum sonrasında hemoroidlere, doğum sonrasındaki 6 hafta içinde rastlanır.
Prof. Dr. Korhan TAVİLOĞLU
Proktoloji Uzmanı
Kaynaklar
- Ferdinande K, Dorreman Y, Roelens K, et al. Anorectal symptoms during pregnancy and postpartum: a prospective cohort study. Colorectal Dis 2018; 20 (12): 1109-1116.
- Åhlund S, Rådestad I, Zwedberg S, et al. Haemorrhoids – A neglected problem faced by women after birth. Sex Reprod Healthc 2018; 18: 30-36.
- Shirah BH, Shirah HA, Fallata AH, et al. Hemorrhoids during pregnancy: Sitz bath vs. ano-rectal cream: A comparative prospective study of two conservative treatment protocols. Women Birth 2018 Aug;31(4):e272-e277. doi: 10.1016/j.wombi.2017.10.003. Epub 2017 Oct 18.
- Mirhaidari SJ, Porter JA, Slezak FA. Thrombosed external hemorrhoids in pregnancy: a retrospective review of outcomes. Int J Colorectal Dis 2016; 31 (8): 1557-1559.
- Zielinski R, Searing K, Deibel M. Gastrointestinal distress in pregnancy: prevalence, assessment, and treatment of 5 common minor discomforts. J Perinat Neonatal Nurs 2015; 29 (1): 23-31.
- Lim SS, Yu CW, Aw LD. Comparing topical hydrocortisone cream with Hai’s Perianal Support in managing symptomatic hemorrhoids in pregnancy: a preliminary trial. J Obstet Gynaecol Res 2015; 41 (2): 238-247.
- Poskus T, Buzinskienė D, Drasutiene G, et al. Haemorrhoids and anal fissures during pregnancy and after childbirth: a prospective cohort study. BJOG 2014; 121 (13): 1666-1671.
- Ebrahimi N, Vohra-Miller S, Koren G. Anorectal symptom management in pregnancy: development of a severity scale. J Popul Ther Clin Pharmacol 2011; 18:e99-e105.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
(0530) 326 06 96 veya (0212) 219 84 84 no’lu telefonları arayabilirsiniz.
