Proktit

Tanımlama

Makata yakın olan kalın bağırsak bölümü olan rektumun, yada makata yakın olan 15 cm’lik kalın bağırsak bölümünün iltihaplanmasına, proktit veya rektit adı verilir. Proktit kısa dönemli olursa akut proktit ve uzun dönemli olursa kronik proktit adı verilir.

Nedenleri

• İlaçlar: bazı antibiyotikler, vb.
• Işın tedavisi (radyasyon) sonrası
• Cinsel temasla bulaşan makat hastalıkları
• İltihabi bağırsak hastalıkları: Ülseratif kolit, Crohn hastalığı ile oluşabilir.
• Lavman ile
• Behçet hastalığı
• Amipli dizanteri
• Alerji
• Bağışıklık sisteminin zayıflaması
• Makat bölgesi yaralanmaları

Belirtileri

• Makattan kanama
• Kabızlık
• Mukuslu ishal
• Kramp şeklinde karın ağrısı
• Makat ağrısı
• Makattan akıntı
• Rektumda ülserler
• Bağırsakta delinme
• Sürekli ıkınma hissi (tenesmus)
• Bağırsakta darlık (striktür)

Komplikasyonları

Tanı

• Rektoskopi ile biyopsi
• Sigmoidoskopi ile biyopsi
• Endosonografi ile biyopsi
• Rektumdan kültür alınması

Proktit neden olur?

• Antibiyotik kullanımı sonrasında
• Işın tedavisi sonrasında (Radyasyon rektiti)
• Cinsel yolla bulaşan hastalıklarla (bel soğukluğu veya gonore, frengi veya sifiliz, herpes virüs tip II, Trichomonas vaginalis, klamidya yada lenfogranulama venereum enfeksiyonu ile)
• Ülseratif kolit
• Crohn hastalığı
• Rektum yaralanması
• Allerji
• Bakteri enfeksiyonu ile
• Makat sinirlerinde işlev bozukluğu
• Lavman sonrasında
• Ginkgo biloba (Japon eriği, mabet ağacı) adlı bitkisel ürünün yan etkisi olarak
• Amipli dizanteri
• Behçet hastalığı

Tedavi

       1.İlaçlar

• Lavman: 5 aminosalisilat (5-ASA), mesalamine ve kortizon içeren lavman
• Antibiyotikler: metronidazol ve vankomisin
• Sukralfat
• Misoprostol: prostaglandin E1 analoğu
• Formalin: % 4’lük formalin uygulanması
• Loperamid
• Sunitinib
• Sorafenib
• Antioksidanlar (A, C ve E vitamini)
• Butirik asit

2. Yakma

• Endoskopik olarak lazer (Argon veya Nd:YAG) ile yakma
• Endoskopik olarak bipolar koagülasyon (BICAP) ile yakma
• Formol tedavisi (endoskopi ile uygulanır)

3. Hiperbarik oksijen (HBO) tedavisi
4. Radyofrekans tedavisi (RF)
5. Kryoablasyon (dondurarak tedavi)
6. Destek tedaviler: Probiyotikler, Omega-3 yağ asitleri (balık yağı), Glutamin ve akupunktur
7. Cerrahi: yakınmaların şiddetli olduğu olgularda bağırsak, stoma (kolostomi, ileostomi, bağırsak torbası, bağırsak kesesi, pislik torbası) şeklinde karın derisine ağızlaştırılır.

Prof. Dr. Korhan TAVİLOĞLU
Proktoloji Uzmanı

Kaynaklar

1. Sharma B, Gupta M, Sharma R, et al. Four percent formalin application for the management of radiation proctitis in carcinoma cervix patients: An effective, safe, and economical practice. J Cancer Res Ther 2019; 15 (1): 92-95.
2. Groome M, Robinson EM, Mowat C, et al. Are patients in the IBD clinic at risk of proctitis secondary to sexually transmitted infections? Frontline Gastroenterol 2017; 8 (4): 267-271.
3. Orenstein R, King K, Patron RL, et al. Mini-fecal microbiota transplantation (Mini-FMT) for treatment of Clostridium difficile proctitis following total colectomy. Clin Infect Dis 2017 Aug 17. doi: 10.1093/cid/cix736.
4. Trzcinski R, Dziki A, Brys M, et al. Expression of vascular endothelial growth factor (VEGF) and its correlation with clinical symptoms and endoscopic findings in patients with chronic radiation proctitis. Colorectal Dis 2017 Sep 29. doi: 10.1111/codi.13902.
5. Polese L, Marini L, Rizzato R, et al. Endoscopic diode laser therapy for chronic radiation proctitis. Lasers Med Sci 2017 Sep 11. doi: 10.1007/s10103-017-2323-6.
6. Borycka-Kiciak K, Strus M, Pietrzak P, et al. Clinical and microbiological aspects of the use of Lactobacillus rhamnosus PL1 strains in proctological patients with symptoms of chronic proctitis. Pol Przegl Chir 2017; 89 (3):