Kriptit

Tanımlama

Makat kanalı içindeki dişli çizgiye (linea dentata) açılan  kıl ve ter bezlerine anal kripta adı verilir ve makat bezlerinin iltihabı ise ‘’anal kriptit’’ olarak adlandırılır. Anal kriptalar yaklaşık deriden 3 mm derinlikte olan ve makat kaslarının kasılması ile birlikte devreye giren ve makat ağzının kayganlaşmasını sağlayarak dışkının rahat çıkmasına katkıda bulunan bezlerdir.

Nedenleri

Makat bölgesinde sert dışkı veya ishal neticesinde oluşan yaralar (travma) sonucunda kriptit oluşur. Bu enfeksiyon sonucunda makat fistülü veya makat apsesi gelişebilir.

Belirtileri

• Makat bölgesinde kalınlaşma
• Makatta kızarıklık
• Makatta ağrı
• Makatta yanma
• Makatta şişlik

Karıştığı hastalıklar

• Hemoroid
• Makat çatlağı
• Makat fistülü
• Makat apsesi

Tanı

Tanı hastanın yakınmaları ve anoskopi ile konulur. Makat kanalı girişindeki dişli çizgi (dentate line) hizasında olan bir enfeksiyondur. Ancak, kriptit tanısının ağırlıklı olarak bu hastalıktan şüphe etmek ve hekimin deneyimi ile konulabileceğini bilmekte yarar vardır.

Tedavi

• Kabızlık veya ishal giderilir.
• Su tüketimi arttırılır.
• Yürüyüş ve spor önerilir.
• Makat kaslarını güçlendiren Kegel egzersizleri yararlıdır.
• Tuvalette uzun süreli (3 dakikadan fazla) oturma kısıtlanır.
• Ilık su ile oturma banyosu çok yararlıdır ve dönüşümlü olarak buz kompresi önerilir.
• Lif takviyesi ve dışkı yumuşatıcılar ile bağırsak hareketleri düzeltilir
• Bölgesel anestezi oluşturan kremler verilir. Bunlar lokal anestezik veya kortizon maddesi içerebilirler.
• Makatta kaşıntı hissinin iyileştirebilmesi için diyetin düzenlenmesi çok önemlidir. Yetersiz makat temizliğinin veya makatta yapılan aşırı temizliğin makat kaşıntısına neden olduğu bilinmektedir, bu nedenle makat temizliğinin yani taharetlenme işleminin kararında yapılması çok önemlidir. Makat bölgesinin tuvalet kağıdı ile fazla miktarda silinmesi, bu bölgede tahriş yaratarak yakınmaların dozunu arttırabilir. Ilık su ile nemlendirilmiş bezler veya kağıtlarla bu temizliğin yapılması yarar sağlar.
• Bazı durumlarda antibiyotik vermek gerekebilir.

Prof. Dr. Korhan TAVİLOĞLU
Proktoloji Uzmanı

Kaynaklar

1. Van Kruiningen HJ. Crypt Abscess. Vet Pathol 2017; 54 (2): 345.
2. Sokol H, Vasquez N, Hoyeau-Idrissi N, et al. Crypt abscess-associated microbiota in inflammatory bowel disease and acute self-limited colitis. World J Gastroenterol 2010; 16 (5): 583-587.
3. Pfenninger JL, Zainea GG. Common anorectal conditions. Obstet Gynecol 2001; 98 (6): 1130-1139.
4. Pfenninger JL, Zainea GG. Common anorectal conditions: Part II. Lesions. Am Fam Physician 2001; 64 (1): 77-88.
5. Feigen GM. Suppurative anal cryptitis associated with Trichuris trichiura. Report of a case. Dis Colon Rectum 1987; 30 (8): 620-622.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.