Sıklık
Toplumda ortalama % 2 sıklıkta ve erkeklerde 4 kat fazla görülür. En sık olarak 40-60 yaş grubunda görülür.
Nedenleri
- Nedeni bilinmeyen (idyopatik): % 70
- Gıdalara bağlı: süt ürünleri (süt, ayran, yoğurt ve peynir), domates, ketçap, çikolata, fındık, kola, bira, kaju, patlamış mısır, acı, ekşi ve baharatlı gıdaların aşırı tüketimi, turunçgiller, üzüm, kuru erik, incir, çay ve kahve, karbonatlı içecekler, kola gibi kafeinli içecekler
- Alkol: bira ve şarap gibi mayalı içkiler
- Hijyen durumu: makat bölgesi temizliğinin yetersiz olması (dışkı artıklarının kalması) veya makat bölgesinde aşırı temizlik yapılması
- İlaçlara bağlı: kolşisin, kinin, romatizma ve bazı antibiyotikler
- Kimyasal maddeler: parfüm, deodoran, sabun, deterjan ve şampuanlar
- Enfeksiyonlar: mantar, bakteriler, uçuk (Herpes simpleks virüsü), parazitler ve cinsel temasla bulaşan hastalıklar
- Psikolojik: stres, depresyon, cinsel istismar
- Genel hastalıklar: demir eksikliği, şeker hastalığı (Diyabet), karaciğer, böbrek, hipertiroidi, aplastik anemi, lösemi ve cerrahi sarılık, obezite, Çölyak hastalığı, A, B ve D vitamini eksikliği
- Deri hastalıkları: alerji, atopik dermatit, kontakt dermatit, basit liken, liken planus, liken atrofikus, sedef hastalığı, hidrozadenitis süpürativa (kıl ve ter bezlerinin tıkanması sonucunda oluşan kıl kökü iltihabı)
- Kadın hastalıkları: menapoz, vajinit, endoservisit
- Yaralanma: darbe gelmesi ve makatta yabancı cisim olması
- Kronik ishal
- Kronik kabızlık
- İltihabi bağırsak hastalığı
- Huzursuz bağırsak sendromu (İBS)
- Hemoroid
- Makat çatlağı
- Makat fistülü
- Makat apsesi
- Kriptit
- Makat sarkması
- Rektum polipleri
- Rektum kanseri
- Makat kanseri
- Proktit
- Paget hastalığı
- Makatta ıslaklık
- Makat siğili
- Dışkı kaçırma
Tedavi: nedene yönelik tedavi uygulanır.
1. Lokal anestezik kremler: benzocaine, benzil alkol, lidocaine, pramoxine, tetracaine
2. Vazokonstrüktör (damarları büzen) ilaçlar: efedrin, epinefrin ve fenilefrin makat etrafına sürülebilir.
3. Koruyucu kremler: çinko oksit, alüminyum hidroksit jel, gliserin, kaolin, lanolin, mineral yağı (Balneol), nişasta ve karaciğer yağı
4. Hamamelis virginiana kremi
5. Antiseptikler: borik asit, fenol, rezorsinol, benzalkonium klorid
6. Analjezikler: mentol
7. Kortizonlu kremler
Prof. Dr. Korhan TAVİLOĞLU
Proktoloji Uzmanı
Kaynaklar
- Kim JH, Kim DH, Lee YP. Long-term follow-up of intradermal injection of methylene blue for intractable, idiopathic pruritus ani. Tech Coloproctol 2019; 23 (2): 143-149.
- Yang EJ, Murase JE. Recalcitrant anal and genital pruritus treated with dupilumab. Int J Womens Dermatol 2018; 4 (4): 223-226.
- Hadasik K, Bergler-Czop B, Miziołek B, et al. Pruritus ani and perianal eczema as a manifestation of systemic contact dermatitis. Postepy Dermatol Alergol 2017; 34 (2): 174-176.
- Sahnan K, Lever L, Philips RK. Anal itching. BMJ 2016 Nov 4; 355:i4931.
- Clark SJ. Benign anal disease. JAAPA 2016; 29 (11): 23-29.
- Chang J, Mclemore E, Tejirian T. Anal health care basics. Perm J 2016; 20 (4): 74-80.
- Swamiappan M. Anogenital pruritus – An overview. J Clin Diagn Res. 2016; 10 (4): WE01-3.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
(0530) 326 06 96 veya (0212) 219 84 84 no’lu telefonları arayabilirsiniz.
